Henry Fuseli Kimdir ?

İSVİÇRELİ RESSAM VE YAZAR

Doğum: 7 Şubat 1741 – Zürih, İsviçre

Ölüm: 16 Nisan 1825 – Londra, Birleşik Krallık 

Henry Fuseli’nin Biyografisi

Johann Heinrich Füssli (Henry Fuseli olarak bilinir) 7 Şubat 1741’de Zürih’te doğdu.İsviçreli portre ressamı Johann Caspar Füssli ve Anna Elisabeth Waser’ın 18 çocuğundan ikincisiydi.Caspar, on altıncı ve on yedinci yüzyıl İsviçre sanatının bir koleksiyoncusuydu ve güzel sanatlara duyduğu takdiri oğluna aktardı.Aslında, Fuseli’nin babası onu, her ikisi de klasik antik çağ için bir coşku ve Neoklasik resmin değerlerine sarsılmaz bir bağlılığı paylaşan sanat tarihçisi Johann Joachim Winckelmann ve Alman ressam Anton Raphael Mengs’in fikirleriyle tanıştırdı.

Fuseli, babasının koleksiyonundaki çizimlerin eskizlerini yapmak için saatler harcadı ve gençliğinde de devam ettirdi. Şaşırtıcı bir şekilde kendi mesleğine sahip olan babası, Fuseli’nin sanatsal tutkusunu onaylamadı.Oğlunun Kilise Bakanı olmak için eğitim almasına karar verdi ve onun Zürih Caroline Koleji’nde klasik bir eğitim almasını sağladı. Kaydolduktan sonra Fuseli, aralarında kendisini Milton ve Shakespeare’in edebi eserleriyle tanıştıran etkili edebiyat eleştirmenleri JJ Breitinger ve JJ Bodmer ile çalıştı. Bodmer aynı zamanda Fuseli’nin resme olan ilgisinin ilk savunucularından biriydi.Fuseli, Caroline Koleji’ndeyken, yakın ve kalıcı bir dostluk kurduğu İsviçreli şair ve ilahiyatçı Johann Kaspar Lavater ile tanıştı.

Fuseli 1761’de rahip olarak atandı. Ancak, Lavater’ın yozlaşmış ve intikamcı bir yargıcı ifşa etmesine yardım ettiği için kısa süre sonra İsviçre’yi terk etmek zorunda kaldı. 18. yüzyılda Avrupa düşüncesine egemen olan felsefi bir hareket olan Alman Aydınlanmasının etkisi altına girdiği Almanya sınırını geçti.Hareket, meşru otoriteyi belirlemek için akıl fikrini öne çıkarmış ve özgürlük ve hoşgörü gibi fikirlerin ve en önemlisi Fuseli için kilise ve devletin ayrılması gibi fikirlerin öncüsü olmuştur.

1764’te Londra’ya taşınan Fuseli, burada Fransızca, Almanca ve İtalyanca kitaplarda çevirmen olarak çalıştı. İlk büyük çevirisi JJ Winkelmann’ın 1765’te yayınlanan Yunanlıların Resim ve Heykel Üzerine Düşünceleri’ydi.Alman Neo-klasikçi birçok kişi tarafından “modern arkeolojinin peygamberi ve kurucu kahramanı” ve modern sanat tarihinin babası olarak selamlandı.

Bu kitap cilt, sanatın sınıflandırılması için sistematik bir temel getiren ilk kitaplardan biri olarak kabul edildi. Kısa bir süre sonra Fuseli, Fransız filozof Jean-Jacques Rousseau hakkında, 1767’de yayınlanan Remarks on the Writing and Conduct of JJ Rousseau adlı kitabı tercüme etti. Görünüşe göre, bu tür etkili Aydınlanma filozoflarına maruz kalması, kendisini alenen Hıristiyan olmadığını ilan etmesine neden oldu.

Fuseli, Londra’da ikamet ederken , çizimlerini gösterdiği Kraliyet Akademisi’nin ilk başkanı Sir Joshua Reynolds ile tanıştı. Reynolds, İsviçre’nin teknik ressamlığına hayran kaldı ve onu İtalya’daki eğitimini ilerletmeye teşvik etti. 1770’de Roma’ya gelen Fuseli, Alexander Runciman, Johan Tobias Sergei ve Nicolai Abildgaard’ın da aralarında bulunduğu benzer düşünen bir İngiliz ve Kıta Avrupası sanatçıları grubuna düştü.Çalışmaları, Michelangelo ve Maniyeristlerin eserlerinin yanı sıra Yunan ve Roma antik eserlerini aldı. Roma çalışmaları, özellikle figürleri kısaltarak ve chiaroscuro kullanarak resimlerinde dramayı geliştirme yeteneğinde, sonraki çalışmaları üzerinde büyük bir etkiye sahip oldu.

İtalya’dayken adını da Füssli’nin Almanca yazılışından İtalyanca Fuseli’ye değiştirildi.Yeni kabul ettiği İtalya asimile olmasına yardımcı olan bir saygı eylemi oldu.Ancak sanatsal çalışmalarına rağmen, hayatı boyunca devam eden bir tutku olan edebiyata bağlı kaldı.

1773’te Fuseli, Alman proto-Romantik Sturm und Drang hareketiyle güçlü bir bağlantıyla Roma’da zaten bir isim yapıyordu.Sturm und Drang, 1760’ların sonundan 1780’lerin başlarına kadar sürdü ve yeni Aydınlanma çağını tanımlamaya yardımcı olan rasyonalizm üzerinde öznel ifade özgürlüğünü savundu.Hareketin baş kahramanı, çizimlerinin hayranı ve koleksiyoncusu olan Goethe, Fuseli’yi hareketin görsel somutlaşmışı olarak gördü ve sanatının “İnsanın içinde ne kadar öfke var” dediğini söyledi.

Fuseli, Roma’dayken, 1778’de tanıştığı Lavater’ın yeğeni Anna Landolt’a tutkuyla aşık olur.Babasının itirazı nedeniyle onunla evlenemese de, Lavater’a yazdığı bir mektupta onunla ilgili erotik fantezilerini açığa vuran Fuseli, ona saplantılıydı.Fuseli, 1779’da (Zürih’te kısa bir süre kaldıktan sonra) Londra’ya dönmeden önce sekiz yıl boyunca Roma’da yaşayacak ve çalışacaktı.Londra’ya döndüğünde Kraliyet Akademisi’nde düzenli bir katılımcı oldu.

1783’te Fuseli , Kraliyet Akademisi Yaz Sergisinde ikonik tablosu Kabus’u sergiledi.Bu popüler eserin gravürleri satıldı ve zihinsel durumların psikolojik tasvirine odaklanan yaratıcı bir sanatçı olarak ününe önemli bir destek sağladı. Bu gravürlerin ticari başarısından elde ettiği tanıtım, Fuseli’yi bu tema üzerine çeşitlemeler yaparak bir resim kariyerine yönlendirdi.Fuseli yeni işler ve sergilerle meşgul olmasına rağmen tercüme çalışmalarına devam etti.

1778’de Lavater’in fizyonomi üzerine etkili kitabı Physiognomische Fragmente zur Beförderung der Menschenkenntnis und Menschenliebe’nin İngilizce çevirisini yayınladı.İngiliz şair William Cowper’a Homer tercümesinde yardımcı oldu. Ayrıca , en iyi A Vindication of the Rights of Woman (1792) adlı kitabıyla tanınan Mary Wollstonecraft nüfus teorisi ile ünlü Thomas Malthus; ve oksijen keşfinin kendisine atfedildiği Joseph Priestly.

1788’de Kraliyet Akademisi’ne Associate seçildiği (iki yıl sonra tam bir Akademisyen oldu) aynı yıl Fuseli, Sophia Rawlins ile Sanatçılar Derneği’ndeki bir sergide tanıştı.Kısa süre sonra evlendiler ve Fuseli, yaygın olarak saç ve moda tutkusu ile tanınan karısını düzenli olarak model olarak kullanırdı.(onun 150’den fazla portresini yaptığı biliniyor). Çocukları olmamasına rağmen, onlarınkinin çok tutkulu, hatta fetişist bir ilişki olduğu biliniyordu ve bir dizi erotik resim için oturdu ve birçoğunu kocasının ölümünün hemen ardından yok etti.Kötü şöhretli bir hanımefendinin adamı olan Fuseli’nin, erken feminist ve Frankenstein’ın annesi Mary Wollstonecraft ile cinsel ilişkisi olduğu da biliniyor.Yazar Mary Shelley Wollstonecraft ile açık bir ilişki sürdürmeye kararlı olan Rawlins, onun evlilik evlerini ziyaret etmesine izin vermekten vazgeçti.

Dönemin ünlü oymacısı ve yayıncısı John Boydell, oyunları için resimli bir yol arkadaşı üretmek amacıyla, Sir Joshua Reynolds da dahil olmak üzere bir dizi önemli sanatçıyı Shakespeare’den sahneleri resmetmesi için görevlendirdi. Londra Tiyatrosu’na ve özellikle Shakespeare’in oyunlarına aşık olan Fuseli, üçü Bir Yaz Gecesi Rüyası’ndan esinlenerek olmak üzere toplam dokuz tabloya katkıda bulundu.Bununla birlikte, folyonun yayınlanması gecikmelerle doluydu ve bitmiş çalışmanın kamuoyu tarafından eleştirilmesi ticari bir felaketle sonuçlandı.Shakespeare’e olan sevgisi azalmayan Fuseli, 85 tablo (beşi Dublin’deki Woodmason’s Irish Gallery’de sergilendi), çizimler, eskizler ve gravürlerden oluşan devasa bir hacimde açıklayıcı eser üretti.

1799’da Boydell’in Shakespeare galerisinden ilham alan Fuseli, Pall Mall’da Milton Gallery’yi açtı.Burada, John Milton’ın son dokuz yılda yaptığı eserlerden esinlenerek 47 resimden oluşan bir dizi sergiledi.Galerinin açılışı, Fuseli’nin toplu eserlerini “Neredeyse Şairin kendisiyle eşit bir deha çabası” olarak kutlayan The Morning Chronicle ile halktan ve eleştirel beğeniyle karşılandı.Ancak kritik başarısına rağmen, galeri ticari bir işletme olarak başarısız oldu ve yıl içinde kapandı.

Ayrıca 1799’da Fuseli, Britanya’nın en eski adanmış sanat okuluna, bağlı Kraliyet Akademisi Okullarına Resim Profesörü olarak atandı ve burada öğretileri, JMW Turner , Edwin Landseer ve Edwin Landseer gibi kendi başlarına dünyaca ünlü sanatçılar olacak birçok kişiye ilham vermeye devam etti.

1804’te Okulların Bekçisi seçildiğinde, Fuseli, 1810’da (yeniden) Resim Profesörü olarak atanmadan önce profesörlüğünden istifa etti.Bundan böyle, ölümüne kadar (1825’te) her iki görevi de sürdürdü.Okuldaki görevlerine paralel olarak Fuseli, sanat teorisi ve pratiğine önemli katkılarda bulundu, 1801’de Lectures on Painting adlı kitabını yayınladı ve Pilkington’ın Lives of the Artists adlı kitabına katkıda bulundu.1805’te yayınlandı.(Sanat üzerine yazılarının geniş bir yelpazesi, 1831’de arkadaşı John Knowles tarafından ölümünden sonra derlendi.)

Bu arada, 1817’de, İtalyan heykeltıraş ve Neoklasik üslubun önde gelen temsilcisi Antonio Canova , Londra’yı ziyaret ettikten sonra Roma’ya döndü ve burada Fuseli’nin çalışmalarından o kadar etkilendi ki, Akademi’de Birinci Sınıf üyeliğine seçilmesini destekledi.

1577’de kurulan Roma’daki bu prestijli sanatçılar derneği, resmin itibarını salt zanaatkarlığın ötesine taşımayı amaçladı ve Fuseli’nin St. Luke’a seçilmesi, onun günün önde gelen sanatçılarından biri olarak ününü pekiştirdi.Fuseli, 16 Nisan 1825’te Londra, Putney’de 84 yaşında öldü.Sör Joshua Reynolds ve mimar Sir Christopher Wren gibi önde gelen halk figürlerinin gömüldüğü St. Paul Katedrali’nin mezarına gömüldü.

Kendi yaşamı boyunca başarılı bir sanatçı olan mirasının temelleri, stilinin Thomas Rowlandson ve James Gillray dahil olmak üzere günün ünlü hicivcileri tarafından parodilenmesiyle atıldı.

Fuseli, William Blake, Theodor von Holst, Pre-Raphaelite , Dante Gabriel Rossetti ve Kraliyet Akademisi aracılığıyla JMW Turner, John Constable ve Sir Thomas Lawrence gibi seçkin sanatçılar dahil olmak üzere bir dizi genç sanatçıyı doğrudan etkiledi.Etkisi, onun taşıyıcı bir baba olduğunu iddia eden Sürrealistler tarafından yirminci yüzyıla taşındı . Gerçekten de Sürrealistler, 1936 New York sergilerinde “Sanatın en keşfedilmemiş alanlarından biri rüyalar”ı keşfeden bir sanatçı olarak ona doğrudan saygılarını sundular.Fantastik Sanat, Dada, Sürrealizm etkileri görülür. Bugün onun varlığı, Juliane Hundertmark gibi çağdaş sanatçıların eserlerinde canlı tutuluyor.