E Vitamini Nedir? E Vitamininin Faydaları Nelerdir?

E Vitamini Nedir?

E vitamini, dördü tokoferol ve dördü tocotrienol olmak üzere yağda çözünen sekiz farklı bileşiğin oluşan bir gruba verilen isimdir. E vitamini, beyin, cilt, göz, ve dolaşım sistemi sağlığının yanı sıra görme için de önemli bir besin bileşiğidir.

E Vitamininin Faydaları Nelerdir?

E vitamini, insan vücudundaki hücre zarlarını çeşitli reaktif oksijen tiplerinden koruyan ve yağda çözünen bir antioksidandır.

Antioksidanlar, bireyin vücudundaki sağlıklı hücreleri yani vücut yiyecekleri parçaladığında, ya da tütün dumanı veya radyasyona maruz kaldığında üretilen zararlı moleküller serbest radikallerin etkilerine karşı koruyabilen maddelerdir.

Serbest radikaller kalp hastalığı, kanser ve diğer hastalıkların gelişiminde rol oynayabilir. E vitaminini takviye olarak alan kişiler, E vitamininin antioksidan özellikleri nedeniyle gıdalardan doğal olarak bulunan antioksidanlarla aynı faydaları her zaman sağlamadığını unutmamalıdır.

Hem doğal hem de sentetik tokoferoller oksidasyona tabidir. Bu nedenle diyet takviyelerinde esterleştirilir ve stabilite amacıyla tokoferil asetat oluşturulur.

E Vitamini Eksikliği Nelere Yol Açar?

Tıp uzmanları genel olarak yetişkinlerin günde 7 ila 15 mg aralığında E vitamini tüketmelerini tavsiye edilmektedir. E vitamini eksikliği nadir görülen bir durumdur ve sinir sistemi üzerinde sinir ağrısı, yani nöropati gibi sorunlara neden olabilir.

E vitamini eklikliği genellikle E vitamini açısından düşük bir diyetten ziyade diyet yağının sindirilmesi sürecinde ortaya çıkan bir sorun nedeniyle oluşur. 

E Vitamini Fazlalığı Nelere Yol Açar?

Uygun dozlarda alındığında, oral olarak E vitamini kullanımı genellikle güvenli kabul edilir. Nadir vakalarda E vitamininin ağızdan takviye olarak alınması, bulantı, ishal, bağırsakta kramplar, yorgunluk, zayıflık, baş ağrısı, bulanık görme, döküntü, gonadal işlev bozukluğu, ve idrarda kreatin konsantrasyonunun artışı yani creatinuriaya sebep olabilir.

Yapılan çalışmalar E vitamini günlük ihtiyacın çok üzerinde alınmasının kardiyovasküler hastalıklar, kanser, demans ve diğer hastalıkların ortaya çıkma olasılığını düşürse bile tüm nedenlere bağlı ölüm oranlarında da mütevazı bir artışla ilişkili olduğuna dair bazı göstergeler olduğuna işaret etmektedir. E vitamini içeren cilt bakım ürünlerinin kullanımının etkili olduğuna dair klinik bir kanıt yoktur. 

Bazı araştırmalar, yüksek doz E vitamininin, hafif ya da orta derecede Alzheimer hastalığı teşhisi konan kişilerde Alzheimer hastalığının ilerlemesini geciktirebileceğine işaret etse bile, gerçekleştirilen diğer çalışmalarda bu yarar ölçülememiştir. E vitamini takviyelerinin, hafif bilişsel bozukluğu olan kişilerin Alzheimer hastalığına geçişini engellemesi üzerinde hiçbir etkisi yoktur.

Yapılan tıbbi araştırmalar sonucunda, E vitamininin alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı semptomlarını iyileştirebileceği gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, bu araştırmalarda ortaya çıkan bazı kanıtlar, bu amaç için iki yıl boyunca ağız yoluyla E vitamini takviyesi almanın insülin direnci geliştirilmesi ile alakalı olabileceğini göstermektedir.

E vitamini alımını artırmanın, gebelik sürecinde kan basıncını etkileyen ve preeklampsi adı verilen durumu önlediğine dair kesin bir kanıt elde edilememiştir.

Yapılan çeşitli tıbbi araştırmalar sonucunda, yaygın inanışın aksine E vitamini ve selenyum takviyelerinin prostat kanserini önlemediği gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra E vitamini takviyelerinin kullanımının prostat kanseri riskini artırabileceği endişesi de vardır.

K vitamini eksikliği olan, retinitis pigmentosa adı verilen göz sorunu olan, kanama bozuklukları olan, diyabet olan, geçmişte kalp krizi veya inme geçirmiş, baş ve boyun kanseri olan ya da karaciğer hastalığından muzdarip bireyler E vitamini takviyesi almadan önce uzman bir doktor ile durumları hakkında konuşmalıdır.

Günlük E Vitamini İhtiyacı Nasıl Karşılanır?

Çoğu insan için dengeli bir diyet yeterli E vitamini sağlar. E vitamini açısından zengin gıdalar arasında avokado, ayçiçeği ve soya yağı, ayçiçeği çekirdeği, badem, buğday tohumu yağı, fıstık, fıstık ezmesi, ıspanak, kabak, kanola yağı, kara lahana, kırmızı biber, kuşkonmaz, mango pancar yeşillikleri, yer fıstığı ve zeytinyağı bulunur.

Ayrıca et, süt, yapraklı yeşillikler ve güçlendirilmiş tahıllardan E vitamini alınması mümkündür. E vitamini, oral bir takviye olarak E vitamini kapsülü veya E vitamini ampül damlası olarak alınabilir. Ameliyat olacak bireyler, ameliyattan iki hafta önce E vitamini takviyesi almayı bırakmalıdır. 

Bazı ilaçların kullanımı bireyin E vitamini seviyesini etkileyebilir. Bu olası etkileşimler arasında öncelikle alkilleyici ajanlar ve anti-tümör antibiyotikleri gelir. Tıp uzmanları yüksek dozda E vitamininin bu kemoterapi ilaçlarının kullanımını etkileyebileceğini düşünmektedir. 

Kan pıhtılaşmasını azaltmak için kullanılan antikoagülanlar ve anti-trombosit ilaçları, otlar ve takviyeler ile birlikte E vitamini kullanılması bireyde kanama riskini artırabilir.

Sitokrom P450 3A4 (CYP3A4) substratlarını alan bireyler E vitamini kullanırken dikkatli olmalıdır. Yüksek kolesterolü olan insanlara fayda sağlayabilecek statinler veya niasin ile E vitamini almak, bunların etkisini azaltabilir. Benzer şekilde Vitamin K ile birlikte Vitamin E almak, K vitamininin etkilerini azaltabilir.