Söz Öbekleri Konu Anlatımı /Söz Öbekleri Nedir?

Söz Öbeği Nedir? Örnek Sorular İle Söz Öbekleri Konu Anlatımı

En az iki sözcükten oluşan tamlamalara ve kelime gruplarına söz öbeği denir. Ayrı değil bitişik yazılan birleşik kelimeler de tek bir kelime olmasına rağmen söz öbeği sayılır. Bunun dışında belirtisiz nesneler (kırmızı elbise, kare şekil) ve belirtili nesneler (Sandalyenin bacağı, babamın arabası) söz öbeklerine örnek gösterilebilir.

Türkçede anlamı vurgulamak için kullanılan ikilemeler, ünlem grupları ve birden fazla kelimeyle yazılan unvan grupları da söz öbekleri arasında yer alır.

Söz Öbeği Nedir?

Kelime grupları adıyla da bilinen söz öbekleri cümle içerisinde isim ve sıfat tamlaması olarak kullanılabilir.

1- Yeşil kazak sana çok yakışmış.

Yeşil Kazak – Sıfat Tamlaması

2- Ali’nin kulaklığını gördün mü?

Ali’nin kulaklığı – İsim Tamlaması

Tüm ikilemeler söz öbeğidir.

Örnek Cümleler:

1- Ağır ağır yanıma yaklaştı ve konuşmaya başladı. (Ağır ağır)

2- Peşin peşin söylüyorum bak. (Peşin peşin)

3- O çocuk öyle ya da böyle sözüme gelecek. (Öyle ya da böyle)

Deyimlerin tamamı söz öbeği olarak tanımlanır.

Dudak bükmek

Oralı olmamak

Atıp tutmak

Örnek Sorular ile Söz Öbekleri Konu Anlatımı

1- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde söz öbeği kullanılmıştır?

a) Başına gelenleri duyunca biz de çok üzüldük.

b) Kahvenin yanına kuru pasta ya da lokum ister misin?

c) Bu işten en zararlı çıkan o oldu.

d) Şimdi sana söyleyeceklerimi can kulağıyla dinlemelisin.

e) Üsküdar’a dün babam ile birlikte gittik.

Can Kulağıyla – Söz Öbeği

Doğru cevap: D şıkkı

2- Aşağıdaki söz öbeklerinden hangisi yanlış yazılmıştır?

a) Saçma sapan

b) Enver Bey

c) Kıs Kıvrak

d) İstanbul Üniversitesi

e) Yol Harçlığı

Kıskıvrak kelimesi ayrı değil, bitişik yazılmalıdır.

Doğru cevap: C şıkkı

Aynı Zamanda Cümlenin söz öbekleri arasında birçok farklı tür olabilir. Bu türleri cümle içerisinde rahatlıkla bulabilirsiniz.

1- Edat Öbekleri

Okumak için Ankara’ya gitti.

2- İkileme

Usul usul yağmur yağıyordu.

3- Deyimler

Bu yaptıklarıyla gözden düşüyor.

4- Ünlem Grupları

Arkadaşım, canımı yaktı!

5- Tamlamalar

Eskimiş elbiselerini çöpe attı.

6- Fiilimsi Öbekleri

Hızlı koşmalarını söyledi.

7- Sayı Öbekleri

Üç yüz kırk sayfalık kitabı bitirdim.

8- Zarf ve Sıfat Öbekleri

Yapacağı işi çantada keklik gördü.

9- Bağlaç Grubu

Hem okumaya hem de yazmaya düşkündü.

10- Birleşik Sözcükler

Aileme teşekkür ederim.

11- Unvan Grupları

Hakan Bey, kardeşimle konuşmaya gelmişti.

Türkçede Kullanılan Söz Öbekleri Nelerdir?

Türkçede kullanılan söz öbeklerini cümlede yer alan özelliklerine göre değerlendirebilirsiniz. Farklı özelliklerde kullanılan kelimeler olsa da, söz öbeği tanımına uyan kelimeler söz öbeği olarak kabul edilir.

Söz Öbeği Örnekleri:

Enver Bey, yarın akşam bize gelecek.

Konuştuklarımı dinledi ama oralı olmadı.

Yukarı doğru ağır ağır çıktı.

Yıpranmış elbiselerini arkadaşına verdi.

Ayşe’nin telefonunu gördün mü?