Reform Nedir?

Reform veya Yenilikçi Devrim 16. yüzyılda başlatılarak tüm Avrupa’yı etkilemiş ve Katolik Kilisesi’ne karşı yapılmış dinsel bir harekettir.Bu hareket Avrupa’nın değişim ve dönüşümüne sebep olmuştur.

Katolik Kilisesi’nin aşırı zenginleşmesi ve yozlaşması, siyasetle ve dünyasal etkinliklerle daha fazla ilgilenmeye başlaması birçok din adamının tepkisini çekmiş ve reform hareketlerine yol açmıştır.Reform hareketleri önce Almanya’da, sonrasında ise Fransa, İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkelerinde de etkili olur.Bu reform hareketi Hristiyanlığın yeni ve büyük üç mezhebinden Protestanlığın oluşmasını sağlamıştır.

Reform hareketinin önderi Cermen kökenli teolog ve filozof Martin Luther’dir.Luther’in kaderi kendinden önce ortaya çıkan ve sapkın olarak ilan edilip yakılan reformcular gibi olmamıştır.Büyük bir başarı yakalamış ve Avrupa tarihinin akışını değiştirmiştir.Bu dönemde Almanya Papalık tarafından sömürülüyordu. Bundan dolayı İtalya’ya büyük bir nefret duyuluyordu.Martin Luther de bu durumdan fazlasıyla yararlanmıştır. Martin Luther Roma’ya yaptığı bir ziyaret sırasında Papa’nın Hristiyanları kandırdığını, haksız olarak zevk ve lüks içinde bir hayat yaşadığını fark etti.Luther bu durumu gördükten sonra Hristiyanlığın amacına dönmesi gerektiğini söylemiş ve Roma Kilisesi’ne (Katolikliğe) karşı oluşacak büyük bir hareketin temellerini atmıştır.Böylece Luther on yıl içinde kendisini ilk “Protestan” isyanının başında bulmuştur.

Bir rahibin Almanya’da affedilme sertifikaları (Endüljans) satmaya başlaması ise bardağı taşıran son damla olmuştu.Bu sistem Papalığın kasasına büyük gelir sağlıyordu.Bu duruma Luther’in yanı sıra Saksonya Elektörü de büyük tepki göstermiştir.Affedilme sertifikalarını satan rahip bölgeden sürülmüştür.Luther, ilk kez bir eylemle Katoliklere meydan okuyarak hükümdarının izlediği siyaseti destekliyordu.

Martin Luther, 31 Ekim 1517’de Wittenberg Kalesi Kilisesi’nin kapısına bu affedilme sertifikalarına karşı fikirlerini içeren; 95 maddeden oluşan bildiriyi asarak Protestan Reformu hareketini resmen başlattı.Luther bu metni hazırlarken daha önce reform hareketine girişmiş isimlerin görüşlerinden etkilenmişti.Kitâb-ı Mukaddes’in farklı dillere çevrilmesi ve matbaanın bulunup halk tarafından da okunabilir hale gelmesiyle, insanlar kilisenin doktrinlerinin yanlış ve yobaz olduğunu düşünmeye başlamıştı.Martin Luther astığı protesto metninde özellikle endüljans a karşı çıkar.Bu bildiri Papalık tarafından hiç de hoş karşılanmamıştı.

Luther, sonuçta aforoz edilmesine kadar ilerleyecek olan bu süreçte birçok tartışmayla yüz yüze kalmıştı. Almanya’da Luther’i savunanlar olduğu gibi ona karşı çıkanlar da vardı.Böylelikle Almanya ikiye bölünmüştü.Bu bölünmenin beraberinde de 1522-1525 yılları arasında Şövalyeler Kavgası ve Köylüler Savaşı adı altında iki büyük olay meydana gelecekti.

Böylelikle Hristiyanlığın Katoliklik ve Ortodoksluk olarak ayrılmasına Protestanlık dahil olmuştur.Luther ise Protestanlık mezhebinin kurucusu olarak tarihe geçmiştir.

Dinin yanı sıra Martin Luther eğitimin de laikleşmesini istemiştir.Martin Luther, eğitimin yararlarını hararetle savunurken “iyi okullar hayattaki tüm doğru davranışların çiçek açtığı bir ağaçtır ve ağaçların çürümesi durumunda dinde ve tüm sanat kollarında körelme kaçınılmazdır” ifadesiyle okulların ve okumanın sivil hayatta büyük bir aydınlık kaynağı olduğu düşüncesini yaymaya çalışmıştır.

Reform’un Nedenleri

Katolik Kilisesi’nin bozulduğu iddiası ve ıslahat fikrinin yayılması.

Hümanizm sayesinde Hristiyanlığın kaynaklarına inilmesi, Kitâb-ı Mukaddes’in millî dillere çevrilerek temel ilkelerin ortaya konması.

Matbaacılığın yaygınlaşması ile okuma-yazma bilenlerin artması üzerine Katolik mezhebinin sorgulanmaya başlaması.

Endüljans sorununun ortaya çıkması, para karşılığında Katolik Kilise’nin günahları affetmesi.

Reform hareketlerinin Almanya’da baş göstermesinin sebepleri:

Reform hareketlerinin ilk defa başladığı Almanya’da siyasal birlik olmaması ve Almanya’daki prenslerin dinde yenilik isteyenleri desteklemesi

Mevcut mezhepleri ve onların kurallarını eleştiren bilim adamlarının varlığı

Kağıt ve matbaanın kullanılması

Kilise’nin görevinin dışına çıkarak halkı dini ve ekonomik açıdan zorlaması

Sonuçları

Avrupa’da mezhep birliği bozuldu. Katolik ve Ortodoks mezhepleri yanında Protestanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm mezhepleri ortaya çıktı, mezhepler arasında çatışmalar başladı.

Din adamları ve Kilise, eski itibarını kaybetti.

Katolik Kilisesi, kendisini yenilemek ve düzenlemek zorunda kaldı.

Eğitim-öğretim faaliyetleri Kilise’den alınarak laik bir eğitim sistemi kuruldu.

Katolik Kilisesi’nden ayrılan ülkelerde Kilise’nin mallarına ve topraklarına el kondu.

Papa ve Kilise’nin Avrupa ülkelerinin kralları üzerindeki etkisi sona erdi ve Avrupa’da siyasal bölünmeler yaşandı.Çünkü Orta Çağ’da Papa, Avrupa krallarına taç giydirerek onların krallıklarını onaylıyor ve yönlendirebiliyordu. Papa’nın bu gücü kaybetmesi, Haçlı Seferleri’nin düzenlenmesini engellemiştir.

Katolik kalan ülkelerde yeni mezheplerle mücadele etmek amacıyla Engizisyon mahkemeleri kuruldu.

Protestan krallar ve prensler, din işlerinin mutlak hakimi oldular.

Reform hareketleri, Avrupa’yı siyasi yönden zarara uğratmıştır. Şarlken’in Osmanlı İmparatorluğu üzerine yapmayı planladığı Haçlı Seferi bölünmelerden dolayı gerçekleşmemiştir.