İrinaios Kimdir?

Doğum tarihi: M.S 130, Smirni

Ölüm tarihi ve yeri:M.S 200 Lugdunum

İrinaios’un Hayatı

Irenaeus ( Yunanca : Εἰρηναῖος),  130- c. 200) dikkate değer bir erken dönem Hıristiyan savunucusu ve şu anda Lyon, Fransa olan Galya’daki Lugdunum piskoposuydu.Yazıları, erken Hıristiyan teolojisinin gelişiminde biçimlendiriciydi ve hem Doğu Ortodoks Kilisesi hem de Roma Katolik Kilisesi tarafından bir aziz olarak kabul edildi.Ayrıca seçkin bir Kilise Babası olarak kabul edilir.

Irenaeus’a atfedilen en ünlü yazı , Gnostisizm sapkınlığıyla mücadele ettiği Adversus Haereses’tir (“Sapkınlıklara Karşı”).Çalışmaları, ortaya çıkan Hıristiyan ortodoksisine aykırı olduğu düşünülen rakip teolojik konumlara yönelik güçlü suçlamalar içeriyor. Yazıları ayrıca, bugün Yeni Ahit’in bir parçası haline gelen dört İncil’i içeren İncil kanonunun en eski listelerinden birini içerir.

İkinci yüzyılın ilk yarısında doğan (kesin tarihleri ​​tartışmalıdır), Irenaeus’un Polycarp’ın Küçük Asya’daki memleketi Smyrna’dan, şimdi İzmir, Türkiye’den bir Yunan olduğu düşünülüyor.Çağdaş Hıristiyanlarının çoğundan farklı olarak, bir yetişkin olarak din değiştirmek yerine Hıristiyan bir ailede büyüdü.

Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un ( MS 2. yüzyıl ) zulmü sırasında, Irenaeus Lyon Kilisesi’nin rahibiydi.Birçoğu inanç nedeniyle hapis cezası çeken o şehrin din adamları, onu (177 veya 178’de) Papa Eleuterus’a Montanizm sapkınlığıyla ilgili bir mektupla Roma’ya gönderdiler ve bu olay onun erdemlerine kesin bir tanıklık yaptı.Galya’ya dönen Irenaeus, şehit Saint Pothinus’un yerini aldı ve Lyon’un ikinci Piskoposu oldu.

Marcus Aurelius’un zulmünü izleyen dini barış sırasında , yeni piskopos faaliyetlerini bir papazın ve bir misyonerin görevleri arasında paylaştırdı.Neredeyse tüm yazıları , Hristiyan ortodoksisi olarak gördüğü pahasına yayılan Hristiyanlığın bir dalı olan Gnostisizme yönelikti.Bu yazıların en ünlüsü Adversus Haereses (Sapkınlıklara Karşı)’ dır.190 veya 191’de, Papa I. Victor ile, o papazın Quartodeciman Paskalya kutlaması uygulamasında sebat eden Küçük Asya’daki Hıristiyan topluluklarına verdiği aforoz cezasını kaldırmak için araya girdi.

2.yüzyılın sonu veya 3.yüzyılın başında olması gereken ölüm tarihi hakkında hiçbir şey bilinmiyor.Bu yönde bazı münferit ve daha sonraki tanıklıklara rağmen, kariyerini şehitlikle bitirmesi pek olası değildir.Lyon’daki Saint John’s kilisesinin altına gömüldü ve daha sonra onun onuruna St.Irenaeus olarak yeniden adlandırıldı.Mezar ve kalıntıları 1562’de Kalvinist Huguenotlar tarafından yok edildi.

Irenaeus çok sayıda kitap yazdı, ancak hayatta kalan en önemlisi, normalde Latince Adversus Haereses (“Sapkınlıklara Karşı”) adıyla anılan Sözde Gnosis’in Tespiti ve Devrilmesi Üzerine beş ciltlik kitaptır.Kitap I, büyücü Simon Magus’a kadar uzanan Valentinci Gnostikler ve onların öncüllerinden bahsediyor.Kitap II, Valentinianizmin doktrinleri açısından hiçbir değer içermediğine dair rasyonel kanıtlar sunar.Kitap III, İncillerden kanıtlar sağlayarak bu doktrinlerin yanlış olduğunu gösteriyor.Kitap IV, İsa’nın sözlerinden oluşur ve Eski Ahit ile İncil’in birliğini vurgular.Son cilt, Kitap V, İsa’nın daha fazla sözüne ve Havari Aziz Paul’un mektuplarına odaklanır.

Heresies’e Karşı’nın amacı, çeşitli Gnostik grupların öğretilerini çürütmekti ; görünüşe göre, birkaç Yunan tüccar, Irenaeus’un piskoposluğunda gnosis arayışını öven bir hitabet kampanyası başlatmıştı.Nag Hammadi Kütüphanesi’nin 1945’te keşfedilmesine kadar , Sapkınlıklara Karşı , Gnostisizm’in hayatta kalan en iyi tanımıydı. İncil bilginlerinin çoğuna göre, Nag Hammadi’deki bulgular, Irenaeus’un Gnostisizm tanımının büyük ölçüde yanlış ve doğası gereği polemik olduğunu göstermiştir.Çeşitli grupların inanç sistemleriyle ilgili bazı ayrıntılarda doğru olsa da, Irenaeus’un asıl amacı, bu inançları doğru bir şekilde tanımlamak yerine, Hıristiyanları Gnostisizme karşı uyarmaktı. Örneğin, kendi yazıları iffeti ortodoks metinlerden daha güçlü bir şekilde savunduğunda, Gnostik grupları cinsel çapkınlar olarak tanımladı.

Irenaeus ayrıca Ermenice bir kopyası 1907’de bulunan Apostolik Öğretinin Gösterimi’ni de yazdı.Bu eser, yakın zamanda Hıristiyan din değiştirenler için bir talimat gibi görünüyor.Irenaeus’un diğer eserlerinin çeşitli parçaları bulundu ve onun tarafından yapılan birçok kayıp eser, diğer antik yazarlar tarafından tasdik edildi.Bunlar arasında Bilgi Konusunda , Monarşi Üzerine veya Tanrı Kötülüğün Nedeni Değildir , Ogdoad Üzerine , Blastus’a ayrılıkla ilgili başlıksız bir mektup ve diğerleri yer alır. Bütün bu eserler Eusebius tarafından tasdik edilmiştir.

Irenaeus’un eserleri ilk olarak 1885’te Ante-Nicene Fathers koleksiyonunda İngilizce olarak yayınlandı.

Irenaeus , MS 170 yılında Yeni Ahit’te Matta , Mark , Luka ve Yuhanna olmak üzere dört ana İncil’i savunan önemli bir şahsiyetti.

“Fakat İncillerin sayıca olduğundan daha fazla veya daha az olması mümkün değildir.Çünkü, içinde yaşadığımız dünyanın dört bölgesi ve dört ana rüzgar olduğuna göre, kilise dünyanın her tarafına dağılmışken, ve kilisenin “direği ve zemini” İncil ve hayatın ruhu olduğuna göre, dört ayağının olması, her tarafta çürümeyi soluması ve insanı yeniden canlandırması uygundur. Herkesin modacı demiourgos’u , Kerubiler üzerinde oturan ve her şeyi bir arada tutan Logos, insanlığa tezahür ettiğinde, bize müjdeyi dört form altında verdi, ancak tek bir ruhla birbirine bağlıydı.(Against Heresies 3.11.8)

Bu nedenle Irenaeus, muhtemelen Marcion’un Luka İncili’nin düzenlenmiş versiyonuna tepki olarak, artık kanonik İncillerin dördünü de ilahi ilham olarak listeleyen ilk Hıristiyan yazardı ve (Marcion) tek gerçek müjde olduğunu iddia etti.Yuhanna İncili’nin elçi Yuhanna tarafından yazıldığını ve Luka İncili’nin de Pavlus’un arkadaşı Luka tarafından yazıldığını ilk iddia eden Irenaeus’tur. (İncillerin kendileri anonimdir.)

Irenaeus’un teolojisinin merkezi noktası, Gnostiklerin Tanrı’yı ​​bir dizi ilahi “Aeons”a bölmesine ve tamamen aşkın “Yüce Tanrı” ile onu yaratan aşağılık ” Demiurge ” arasındaki ayrımına karşı Tanrı’nın birliğidir.Dünya. Irenaeus, Justin Martyr’den miras aldığı Logos teolojisini kullanır.Irenaeus, Havari Yahya’dan eğitim aldığı söylenen Aziz Polycarp’ın öğrencisiydi.Yuhanna , Yuhanna İncili’nde ve 1.Yuhanna kitabında Logos teolojisini kullandı.Oğul ve Ruh’tan “Tanrı’nın elleri” olarak bahsetmeyi tercih ediyor.

Tanrı’nın birliğine yaptığı vurgu, kurtuluş tarihinin birliğine karşılık gelen vurgusuna yansır.Irenaeus defalarca Tanrı’nın dünyayı başlattığında ve bu yaratıcı eylemden beri onu denetlemekte ısrar ediyor; olan her şey onun insanlık planının bir parçasıdır.Bu planın özü, bir olgunlaşma sürecidir.Irenaeus, insanlığın olgunlaşmamış olarak yaratıldığına inanır ve Tanrı, yaratıklarının ilahi benzerliğe dönüşmesi veya onu alması için uzun zaman ayırmasını amaçlamıştır.Böylece Adem ve Havva çocuk olarak yaratıldı. Bu nedenle Düşüşleri, tam anlamıyla bir isyan değil, daha çok çocukça bir ağız dalaşıydı, zamanından önce büyümek ve her şeye anında sahip olmak arzusuydu.

Bu nedenle, o zamandan beri olan her şey, insanlığın bu ilk talihsizliğin üstesinden gelmesine ve ruhsal olgunluğa ulaşmasına yardımcı olmak için Tanrı tarafından planlanmıştır. Dünya, insanların ahlaki kararlar almaya zorlandığı, ancak bu şekilde ahlaki failler olarak olgunlaşabilecekleri için, Tanrı tarafından kasıtlı olarak zor bir yer olarak tasarlanmıştır.Irenaeus, ölümü Yunus’u yutan büyük balığa benzetiyor.Yunus ancak balinanın karnının derinliklerindeyken Tanrı’ya dönebilir ve ilahi iradeye göre hareket edebilirdi.Benzer şekilde, ölüm ve ıstırap da kötülük olarak görünür , ancak onlar olmadan Tanrı’yı ​​asla tanıyamayız.

Irenaeus’a göre kurtuluş tarihinin en yüksek noktası İsa’nın gelişidir.Irenaeus, insanlık hiç günah işlememiş olsa bile, Mesih’in her zaman gönderilmiş olacağına inanıyordu.Ama günah işlemiş olmaları, onun bir kurtarıcı olarak rolünü belirler.O, Mesih’i, Adem’in yaptıklarını sistematik olarak geri alan yeni Adem olarak görür.Bu nedenle, Adem, Tanrı’nın Bilgi Ağacı’nın meyvesiyle ilgili fermanına itaatsizlik ettiğinde, Mesih bir ağacın tahtası üzerinde ölümüne bile itaat etti. Irenaeus, Havva ile karşılaştırma yapan ilk kişidir.Mary, birincisinin sadakatsizliği ile ikincisinin sadakatini karşılaştırır.Irenaeus, Adem’in yaptığı yanlışları tersine çevirmenin yanı sıra, Mesih’in insan yaşamını “özetleyen” veya “özetleyen” biri olduğunu düşünür.Bu, Mesih’in bebeklikten yaşlılığa kadar insan yaşamının her aşamasından geçtiği ve onu yaşayarak onu kutsallığıyla kutsadığı anlamına gelir.Irenaeus, Mesih’in geleneksel olarak tasvir edilenden daha yaşlı olana kadar ölmediğini savunuyor.

Irenaeus, kurtuluşumuzun esasen Tanrı’nın bir insan olarak enkarnasyonu yoluyla gerçekleştiğini düşünür.Günahın cezasını ölüm ve yolsuzluk olarak nitelendiriyor.Bununla birlikte, Tanrı ölümsüzdür ve bozulmaz ve sadece Mesih’te insan doğasıyla birleşerek bu nitelikleri bize aktarır.Sanki iyi huylu bir enfeksiyon gibi yayılırlar.Bu nedenle Irenaeus, Mesih’in kefaretinin çarmıha gerilmesinden ziyade enkarnasyonu aracılığıyla gerçekleştiğini anlıyor , ancak ikinci olay birincinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Irenaeus , muhaliflerini çürütmek için apostolik ardıllık ilkesini kullanan ilk ilahiyatçılardan biri olarak da bilinir.

Irenaeus, Gnostisizm eleştirisinde , Yahuda’yı İsa’nın talimatlarına göre hareket etmiş olarak olumlu bir şekilde tasvir eden bir Gnostik müjdeye atıfta bulundu.Yakın zamanda keşfedilen Yahuda İncili , Irenaeus’un yaşadığı döneme yakındır (ikinci yüzyılın sonları) ve bilginler bu çalışmayı tipik olarak, dönemin Gnostik inançlarının birçok çeşidinden birini gösteren birçok Gnostik metinden biri olarak kabul edilir.