Francesco Crispi Kimdir ? Hayatı Ve Biyografisi

Doğum tarihi: 4 Ekim 1818, Ribera, İtalya

Ölüm tarihi ve yeri: 11 Ağustos 1901, Napoli, İtalya

Francesco Crispi Kimdir ?

İtalyan devlet adamı Francesco Crispi (1819-1901) İtalya’nın birleşmesi için savaştı ve iki kez İtalya başbakanı oldu.

Francesco Crispi, 4 Ekim 1819’da Sicilya, Ribera’da doğdu. Palermo Üniversitesi’nde hukuk okuduktan sonra 1846’da Napoli’de avukat oldu. 1848-1849 devrimci mücadelesinde aktif rol aldı ve başarısızlığından sonra radikal gazetecilikle uğraştığı Piedmont’a kaçtı. Giuseppe Mazzini’nin 1853’te Milano’da isyan çıkarma girişimine karışan Crispi, Piedmont’tan kovuldu. Sonraki yıllarda Malta, Londra ve Paris’te yaşadı ve Avrupa’yı dolaştı.

1859’da Crispi Sicilya’ya döndü ve bağımsızlık hareketine yeniden katıldı. Ertesi yıl Giuseppe Garibaldi’nin Sicilya’daki seferine katıldı. 1862’de İtalya krallığı ilan edildiğinde, Crispi ilk İtalyan Parlamentosu’na milletvekili seçildi ve başbakan Conte di Cavour’a karşı sol muhalefetin lideri oldu. Gayretli bir cumhuriyetçi olmasına rağmen, 1865’te monarşinin ulusal birliği hızlandırabileceğine karar verdikten sonra Kral II. Victor Emmanuel’in destekçisi oldu.

1876’da Crispi, Temsilciler Meclisi başkanı seçildi. Aralık 1877’de içişleri bakanı oldu, ancak Mart 1878’de iki eşlilik ile suçlandıktan sonra istifa etti. Beraat etmesine rağmen birkaç yıl siyasi hayattan çekildi.

Crispi, 1887’de tekrar kısa bir süre içişleri bakanı olarak görev yaptıktan sonra başbakan oldu. Komünal ve taşra özyönetimini genişletti, halk sağlığı koşullarını iyileştirdi ve daha liberal bir ceza kanununu onayladı. Ancak kamu düzenini ilgilendiren katı düzenlemeler getirmiş ve sivil makamlara toplantıları yasaklama ve örgütlenme özgürlüğünü kısıtlama yetkisi vermiştir.

Dış politika alanında Crispi, Afrika’daki İtalyan sömürgeciliğini destekledi. Afrika’daki İtalyan satın almalarını genişletti ve birleştirdi ve Etiyopya’ya bir İtalyan himayesi koydu. Bu politikası için İtalya’nın Üçlü İttifak’taki müttefikleri olan Almanya ve Avusturya-Macaristan’dan destek istedi. Afrika’daki Fransız genişlemesine öfkelenen Crispi, 1887’de Parlamentoyu etkileyerek İtalya’nın Fransa ile olan ticari anlaşmasını yenilemesini reddetti. Ardından, İtalyan ekonomisine büyük zarar veren 10 yıllık bir tarife savaşı başladı.

1891’de tarife ve vergi politikasının popüler olmaması nedeniyle Crispi istifa etmek zorunda kaldı. Ancak 1893’te, köylü isyanları ve büyüyen işçi hareketinin yol açtığı bir iç çekişme atmosferinde yeniden başbakan oldu. Tüm sosyalist toplulukları ve köylü ve işçi birliklerini yasadışı ilan etti ve yüzbinlerce İtalyan’ı haklarından mahrum etti. 1895’te Parlamento’yu toplamadı ama 6 ay diktatör olarak hüküm sürdü.

Crispi, saldırgan politikasını Afrika’da sürdürdü. Ancak 1896’da Etiyopya’nın Adowa kentinde İtalyan ordusunun ezici yenilgisinin ardından yeniden istifa etmek zorunda kaldı. Daha sonra 11 Ağustos 1901’deki ölümüne kadar Napoli’de yoksulluk ve unutulma içinde yaşadı.