Doğu Akdeniz’de kurulan uygarlıkların genel özellikleri Doğu Akdeniz uygarlıkları ve medeniyete katkıları nelerdir?

Doğu Akdeniz uygarlıkları Fenikeliler ve İbraniler’dir. Fenikelilerin tarihi M.Ö. 3 binli yıllara kadar dayanır. Kenan toprakları diye anılan, bugünkü Filistin, İsrail, Suriye, Ürdün, Lübnan ve Türkiye’nin güney bölgelerini de kapsayan topraklarda izleri görülen Fenikeliler, M.Ö. 2500’lü yıllardan itibaren ticarette oldukça gelişmişlerdir. Özellikle Mısır’la zeytinyağı ticareti yapmışlar ancak bir süre sonra Mısır’ın hakimiyeti altına girmişlerdir. M.Ö. 14. Yüzyıl sonlarında Mısır işgalinden kurtulan Fenikeliler, M.Ö. 9. Yüzyılda ise Asurluların saldırılarına maruz kalmıştır. M.Ö. 6. Yüzyılda Persler tarafından zaptedilen Fenikeliler, M.Ö. 6. Yüzyılın sonlarına doğru tarih sahnesinden çekilmişlerdir.

İbraniler, Sami asıllı bir toplumdur. M.Ö. 11. Yüzyılda Filistin coğrafyasına yerleşmiş olan İbraniler, Hz. Davut yönetiminde bir krallık kurmuştur. Kudüs kentini başkent yapan İbraniler, Hz. Süleyman devrinde oldukça güçlü bir krallık haline gelmiştir. Hz. Süleyman’dan sonra Asurlular ve Babilliler’in egemenliği altına giren İbraniler, M.S. 1. Yüzyıla kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihte ilk kez tek tanrılı inanca sahip kavim olan İbraniler, Musevilik dinine mensuptur. Antik krallık olarak varlığı M.S. 1. Yüzyılda son bulmuş olsa da Yahudiler kendilerine ait dini ve milli kimliklerini korumayı başarmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında, 1948 yılında İsrail Devleti’ni kurmuşlardır ve halen varlıklarını sürdürmektedirler.

DOĞU AKDENİZ UYGARLIKLARININ DÜNYA MEDENİYETİNE KATKILARI

Fenikeliler ve İbraniler, insanlık tarihine önemli katkıları bulunmuş iki antik uygarlıktır. Fenikeliler’in tarihteki en önemli etkinliklerinden biri, Akdeniz kıyısında ticaret kolonileri kurmaları ve Doğu uygarlıklarıyla Batı uygarlıkları arasında ticaret bağları kurmuş olmalarıdır. Böylece kültürler arasında bir etkileşim meydana gelmiştir. Bunun haricinde Fenikeliler’in tarihe en büyük katkılarından biri de harf yazısını bulmalarıdır. Onların kullandığı bu yazı ilerleyen tarihlerde Yunanlılar ve Romalılar tarafından düzenlenmiş ve günümüzde kullandığımız Latin Alfabesi ortaya çıkmıştır. İbraniler’in insanlık tarihindeki en önemli özelliği, ilk kez tek tanrılı semavi dine inanan toplum olmalarıdır. Yahudilik (Musevilik) dinine inanan İbraniler, bu dini kendi kavimlerine has bir din olarak görmüş ve aynı zamanda bir milli kimlik haline getirmişlerdir. İbraniler’in bıraktığı en önemli eserlerden biri, Hz. Süleyman’ın yaptırdığı Mescid-i Aksa’dır.

DOĞU AKDENİZ UYGARLIKLARI HARİTASI

Doğu Akdeniz uygarlıkları haritası, Akdeniz kıyılarında oldukça önemli ve tarihi noktaları içine alır. Fenikeliler ve İbraniler, Akdeniz medeniyetleri olarak Akdeniz kıyısında varlıklarını sürdürmüşlerdir. Fenikeliler, doğuda Lübnan dağları ile batıda Akdeniz sahilleri arasındaki şeritte kurulmuşlardır.İbraniler uygarlığı ise bugünkü Suriye ve Mısır bölgesinden, Mezopotamya, Filistin, Lübnan ve Kuveyt’e kadar uzanan coğrafyada varlığını sürdürmüştür.