Ceviz Nedir?

Ceviz, Juglandaceae (cevizgiller) familyasının Juglans cinsinden, tek tüysü yaprakları karşılıklı dizilmiş ve aromatik kokulu ağaç türlerinin ve bu ağaçların meyvelerinin ortak adıdır.

Kışın yaprağını döken ağaçlardır. Genç sürgünlerin özü bölmelidir.Tomurcuklar az sayıda pullarla örtülmüştür.Yaprakçıkların kenarları bazı türlerde ince dişli, bazıları ise düzdür (tam kenarlı). Yaprakçık sayısı türlere göre (3) 5-23 arasında değişir.

Çiçekler bir evciklidir.Erkek çiçekler bir önceki yılın sürgünlerinde yan durumlu, aşağıya sarkan kedicik halinde kurul oluşturur.Kurullar dallanmamıştır.Her bir erkek çiçeğin 1 brahte, 2 brahtecik ile 3-4 loplu bir çevre yaprağı (çanak) vardır. Etamin sayısı 7-105’tir. Dişi çiçekler ise yeni sürgünlerin ucunda terminal (tepede) durumlu dik duran 2-8 çiçekli fakir kurullar oluşturur.Dişi çiçeğinde 1 brahte, 2 brahtecik, 4 loplu çevre yaprağı vardır.Bunlar ovaryumla kaynaşmıştır, yalnız uçları serbesttir. Ovaryum alt durumludur; etli kalın 2 stigması oldukça gelişmiştir.

Sonbaharda olgunlaşan büyük çekirdekli sulu meyvenin iç kısmı 2 bölmeye ayrılmıştır. Tohum 2 loplu ve yağlıdır.

Odununun özü koyu, dış kısmı açık renkli, ağır ve güzel cila kabul eden odunları vardır.

Ceviz ağacı pH değeri 5 ile 8 arasında olan ve süzek topraklarda yetişir.

Cevizin faydaları

Her geçen gün daha da popüler olan ve sık sık araştırılan hindistan cevizi faydaları gündemden düşmese de aslında ülkemizde bolca yetişen cevizin, hindistan cevizinin faydalarını aratmayacak kadar çok yararı bulunmaktadır.

Ceviz sağlıklı yağlar, lifler, vitaminler ve mineraller içerir.Cevizler, diğer yaygın sert kabuklu kuru yemişlerden, daha yüksek oranda antioksidan aktivitesine sahiptir.İç cevizin etrafını saran zarda, E vitamini, melatonin ve polifenol adı verilen bileşikler antioksidan özelliği sağlar.

Kısıtlı sayıda sağlıklı birey üzerinde yapılan bir çalışma, yemek sırasında ceviz tüketmenin, kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL’nin yemekten sonra oluşturduğu oksidatif hasarını önlediğini göstermiştir. Oksitlenmiş LDL denen kötü kolesterol, atardamarlarda birikmeye eğilimlidir ve ateroskleroza neden olur.

Ceviz, omega-3 yağı açısından da diğer kabuklu kuru yemişlerden önemli ölçüde daha yüksek değere sahiptir ve 1 porsiyon (yaklaşık 28 gram) başına 2,5 gram omega-3 sağlar.Ceviz de dahil olmak üzere bitkilerden elde edilen omega-3 yağlarına, alfa-linolenik asit (ALA) denir. Bu, vücudun kendisinin üretemediği, dışarıdan alınması gereken bir yağdır.Tavsiye edilen günlük ALA miktarı; erkekler için 1,6 g; kadınlar için 1,1 gramdır. Tek bir ceviz porsiyonu ile günlük alınması gereken miktar karşılanabilir. Gözlemsel çalışmalar, günde yenilen her gram ALA’nın kalp hastalığından ölme riskini %10 azalttığını göstermiştir.

Cevizin bir diğer özelliği ise enflamasyonu azaltmasıdır. Ceviz, içerdiği polifenoller ile oksidatif strese ve enflamasyona karşı savaşır. Cevizdeki ALA omega-3 yağ, magnezyum ve amino asit arginin de enflamasyonu azaltabilir. Alzheimer, diyabet ve daha birçok kronik hastalığın mekanizmalarında enflamasyon belirteçlerinin rol oynadığı düşünüldüğünde cevizin bu hastalıklar üzerindeki önleyici etkisi anlaşılabilir.

Ceviz Çeşitleri Nelerdir?

Yaklaşık 15 ceviz türü bulunmaktadır.Cevizlerin en yaygın iki ana türü, tohumları için yetiştirilmektedir ve bu cevizler ticari anlamda en çok gelir sağlanan ürünlerdir. İngiliz cevizi olarak adlandırılan J. Regia cevizleri normalde Pers kökenli cevizlerdir.

İkinci önemli tür olan siyah cevizler ise Kuzey Amerika’ya özgüdür. Siyah ceviz oldukça tatlıdır, ancak sert kabuğu ve yetersiz gövde özelliklerinden dolayı ticari olarak J.Regia kadar başarılı değildir.İngiliz cevizine dair pek çok melez tür ticari amaçla geliştirilmiştir.

Diğer türler arasında; J. California (siyah cevizin geliştirilmiş bir türü), J. Cinerea ve Arizona cevizi bulunmaktadır. Fransa’ya özgü olan Franguatte cevizi de son yıllarda eskisi kadar fazla üretilmiyor olmasına rağmen en popüler türlerden bir tanesidir. Arjantin cevizi, Brezilya cevizi, Kaliforniya cevizi, Peru cevizi, Meksika cevizi ve And Dağları cevizi de bilinen diğer ceviz çeşitleridir.

Ceviz kışın yapraklarını döken bir ağaç türüdür. Mayıs ayında çiçeklenmeye başlayan ceviz ağaçları, 25 metreye kadar uzayabilirler.Bizim yediğimiz kabuklu kısmın çevresinde, bir de yeşil kabul oluşur.O yeşil kabuk daha sonra kuruyup dökülmeye başlar.Eylül ayında ise olgunlaşır ve toplama zamanı gelmiş demektir.

Cevizin diyet listelerinde sıklıkla görülmesinin en temel nedeni, yağ miktarındaki düzenleyici etkisindir. Ceviz yüksek yağlı bir besin olmasına rağmen iyi kolesterolü dengeler. Böylelikle hem kalp sağlığını hem de kilonuzu korur.

En büyük artılarından bir tanesi beyin üzerinde sağladığı olumlu etkilerdir.Bu etkiler sayesinde alzheimer gibi hastalıklara karşı önlem oluşturur.Ceviz kabuğu tarih boyunca pek çok kez boya maddesi olarak da kullanılmıştır. Günümüzde hala bazı yöre halkları ceviz kabuklarını kaynatarak ortaya çıkardıkları kahverengi rengi pamuklu iplikleri boyamakta kullanırlar.

Cevizin faydalarına bir sonraki başlığımızda ayrıntısıyla değindik. Ama şunu da eklemeden geçmeyelim.Cevizin, kabuk içerisindeki kısmının yanında yaprağı, suyu ve kabuğu da birçok şey için şifa kaynağıdır. Örneğin yaprağından meydana getirilen macunlar, deri üzerindeki yara ve çatlaklara iyi gelmektedir.

Cevizin Özellikleri Nelerdir?

Ceviz ilk nerede bulundu?

Juglans cinsi içerisinde günümüzde özellikleri belirlenen 18 türden en önemlisi ve üstün meyve kalitesi ile ceviz denildiğinde ilk akla gelen, “Anadolu cevizi”, “İran cevizi” ve “İngiliz cevizi” olarak da adlandırılan J. regia’dır. Cevizin anavatanı, bazılarına göre İran’ınGhilan bölgesi, bazılarına göre ise Çin’dir.