Niko Pirosmani Kimdir ?

Niko Pirosmani Biyografi 

GÜRCÜ RESSAM

Doğum: 5 Mayıs 1862 – Mirzaani, Gürcistan

Ölüm: 9 Nisan 1918 – Tiflis, Gürcistan

Niko Pirosmani’nin Biyografisi

Niko Pirosmani, 1862’de Doğu Gürcistan’ın Kakheti bölgesindeki Mirzaani köyünde doğdu. O zamanlar Gürcistan, Doğu ve Batı arasında geniş bir ticaret yolu üzerindeydi.

Hıristiyanlık ve anakara Avrupa’dan unsurları birleştiren sayısız kültürü üreten ilginç bir kavşakta bulunuyordu. Akdeniz, Bizans ve Doğu’nun kavşak noktasindaydı.Aynı zamanda folklorik masalların ve derinden işlenmiş gelenek ve ritüellerin yeriydi.

Pirosmani’nin ebeveynleri Aslan Pirosmanashvili ve Tekle Toklikishvili, kırsal Gürcülerin büyük çoğunluğu gibi çiftçiydi. Küçük bir bağları ve çiftlik hayvanları vardı. Pirosmani erken yaşta yetim kaldı ve iki ablasının vesayeti altına girdi. 1870 yılında, anne babalarının ölümünün ardından kardeşler iş aramak için Tiflis’e taşındı. Pirosmani, zengin bir ailenin evinde hizmetçi olarak çalışmaya başladı, önce demiryolu şefi, daha sonra geçimini sağlamak ve sanat ekipmanı alabilmek için mandıracılık yaptı.

Pirosmani, Tiflis’te çalışırken kendi kendine resim yapmayı öğrenmiş ve tavernalarda ve restoranlarda dükkan tabelaları ve tablolar yaparak gelirini artırmıştır. Bu eserler, konu ve teknik olarak Gürcistan’ın karma kültürüne atıfta bulunur. Sanatçı, kendi rustik mirasının ve deneyiminin unsurlarını birleştirdi ve doğrudan yağlı bez gibi kolayca bulunabilen malzemeler üzerine boyadı. Malzemelerin azlığı göz önüne alındığında, Pirosmani hızlı bir şekilde resim yapmayı öğrendi, bu da stilini dinamik ve organik yaptı.

1882’de sanatçı, arkadaşı ve ressam arkadaşı George Zaziashvili ile birlikte yerel işletmeler için tabelalar yaptıkları bir resim atölyesi açtı. Çalışmaları, karşılaştıkları sosyal koşullardan, patronlarının mesleklerinden ve Tiflis’teki gündelik olaylardan etkilenmiştir. İşaretler ve resimler tüccarlar, hayvan ve kırsal yaşam sahneleri, tarihi hikayeler ve Gürcü milletlerini içeriyordu.

Pirosmani’nin çalışmaları 1910’lara geniş bir kitleye ulaşamadı. Sanatçı Kiril Zdanevich ve şair kardeşi İlya’nın eşlik ettiği Rus şair Mikhail Le Dantu, Pirosmani’nin eserini Tiflis’teki bir meyhanede keşfetti. Bu karşılaşmanın kesin tarihi bilinmemekle birlikte, 1913’te şair ve avangard savunucu Ilya Zdanevich’in Zakavkazskaia Rech gazetesinde Pirosmani hakkında yazılar yazdığı ve Moskova’da sanatını tanıttığı açıktır. Pirosmani’nin resimlerinin dördü , İlya Zdaneviç’in Portresi de dahil olmak üzere, o yılın Ocak ayında Moskova’da kendi kendini yetiştirmiş ressamların bir sergisinde sunuldu ve eleştirmenler tarafından olumlu karşılandı. O yılın ilerleyen saatlerinde, Gürcü gazetesi Temi’de sanatçı hakkında bir makale yayınlandı.

Le Dantu ve Zdanevich kardeşler aracılığıyla Pirosmani’nin çalışmaları giderek daha fazla fark edilir hale geldi. Gelecek vadeden Rus avangard sanatçı çifti Mikhail Larionov ve Natalia Goncharova’nın gözleri ve hayal gücünü yakaladı. Çift, ilham almak için naif ve ilkel sanata ve halk sanatçılarının çalışmalarına baktı. Pirosmani’nin çalışmalarından o kadar etkilendiler ki, 1913’te Moskova’daki Hedef’teki ufuk açıcı sergilerine birkaç parça eklemek istediler. Larionov, Ilya Zdanevich’ten “büyüleyici ve dikkat çekici Niko Pirosmani’nin (onları çok sevmeye başladık) çalışmalarını istedi. Onun harika işaretlerinden bazıları ile birlikte istedi.”

Pirosmani, Larionov ve Goncharova ile aynı çevrelerde sergi açarak, Avrupa avangardından ayrı olarak yeni Rus sanatçı dalgasının doğrulanmasına yardımcı oldu. Böyle eğitimsiz bir halk sanatçısının ve resmi bir eğitim almamasına rağmen sanat yaratmaya derinden bağlı olan yerel yerel kişiliğin dahil edilmesi, sanatlarının hem yüksek kültürü hem de alçakgönüllü sanatı temsil edebileceği fikrini güçlendirdi.

Çalışmaları, geleneğin modernite ile evliliğinde ve büyüyen kozmopolit şehirle kırsal yaşamı yan yana getirmesinde Gürcistan ve Rusya’nın eşsiz kültürünü yansıtıyordu. Böylece Pirosmani’nin sanatı Tiflis’in vitrinlerinin ötesine geçmeye başladı.

1916’da İlya Zdaneviç, Tiflis’te Pirosmani için iyi eleştirilere açılan tek kişilik bir gösteri düzenledi. Bu sergilerin ve Moskova’daki çalışmalarına artan ilginin ardından Pirosmani, 1916’da Gürcü Ressamlar Cemiyeti’ne katılmaya karar verdi. Cemiyetin kurucusu Dito Shevardnadze, Pirosmani’yi toplantılara bizzat davet etti.Sanatçı için çok ihtiyaç duyulan finansmanı sağladı. Ancak Cemiyet ile bu ilişki uzun sürmedi. Cemiyet üyeleri tarafından sanatçıyı betimleyen olumsuz bir karikatürün yayınlanmasının ardından, eğitim ve öğretim eksikliğine dair genel fısıltılarla tüm bağlarını kopardı.

Hayatının bu on yılı ,bazı başarılara rağmen Pirosmani yoksulluk içinde kaldı. Genellikle evsiz, çoğunlukla yiyecek ve şarap karşılığında resim yapıyor.Kazandığı parayı sanat malzemelerine harcıyordu. Tekniği ve üslubu kadar, Rus avangardı üyelerinin hayal gücünü de sanata olan bu bağlılığı yakaladı.

Pirosmani, 1910’lardaki sergilerinden başka bir başarı göremedi. Çalışmaları Gürcistan ve Rusya’da tanınmaya başlamasına rağmen, maddi durumu iyi değildi. Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesinin ekonomik etkileriyle birleştiğinde, yoksulluğun sanatçının sağlığı üzerinde korkunç bir etkisi oldu. Pirosmani, 55 yaşında Tiflis’te bir meyhanenin mahzeninde yetersiz beslenme ve karaciğer yetmezliğinden öldü.

Ölümünün hemen ardından, Lado Gudiashvili ve David Kakabadze gibi yerel sanatçılar, Tiflis’in tavernalarında, kafelerinde ve restoranlarında freskler oluşturarak Pirosmani’yi kutladılar.

1920’den itibaren, Zdanevich kardeşlerin devam eden çalışmaları nedeniyle, Pirosmani’nin çalışmaları giderek daha iyi bilinir hale geldi. Gürcistan, Rusya ve Fransa’da onun hakkında makaleler yayınlandı. Kiril Zdanevich, 1926’da sanatçı hakkında Rusça ve Fransızca’ya çevrilen ilk monografiyi yayınladı, ardından 1963’te daha büyük bir monografi yayınladı.

Hayatı boyunca tanınmaması ve finansal başarısı olmamasına rağmen, Pirosmani, Rus avangardının, özellikle Neo-Primitivist ve Rayonist hareketlerin gelişiminde kilit bir figür olarak görülüyor. Bu belki de çalışmalarının Larionov ve Goncharova üzerindeki etkisinde en açık şekilde gösterilmiştir.

Bu sanatçılar, stil ve konu açısından yeni bir resim yöntemi keşfetmek için geçmişe ve köylü yaşamına baktılar.

Dükkan tabelaları ve taverna resimlerinin üslubuna ve günlük hayatta görülen temaların kullanımına olan ilgilerini yenilediler.

Pirosmani’nin geleneksel kırsal temaları kullanması ve ilkel arayışı da Kazimir Malevich , David Burliuk ve Marc Chagall’ın çalışmalarını etkiliyor olarak görülebilir.Rusya ve Gürcistan dışında, Ilya Zdanevich hayatının büyük bir bölümünü Paris’te geçirdi. Fransa’daki avangart sanatçılarla paylaştığı Pirosmani’nin çalışmalarının kataloglarını da yanına aldı. Özellikle Pablo Picasso’nun kırsal köklerinin sanatına getirdiği benzersiz bakış açısını takdir eden Pirosmani’nin çalışmaları ilgisini çekti. Picasso, Pirosmani’den o kadar etkilendi ki, 1972’de sanatçının bir portresini çizdi. Pirosmani’nin etkisi bugün bütün sanat dünyasına ulaşıyor.

Amerikan-Rus kavramsal sanatçısı Ilya Kabakov gibi sanatçılarda hayranlar buluyor. 1995’teki İşaretler ve Harikalar sergisinde Pirosmani’nin eseriyle birlikte yer aldığında Kabakov, öncülünün çalışmasını şöyle tanımladı. “Mükemmel bir anlam ifade ediyor ve tam bir gizem, harikulade bir anlaşılmaz muamma.”

Pirosmani’nin memleketinde ulusal bir ikon olarak mirası, başkent Tiflis’te bir anıt dikildiğinde doğrulandı. Georgia Sanat Müzesi kademeli olarak 146 eserini satın aldı.

Kendi kendini yetiştirmiş bir sanatçı ve “naif” bir ressam olarak konumu aynı zamanda Pirosmani’yi en eski Yabancı ve Primitivist sanatçılarımızdan biri olarak konumlandırıyor.