Birun Nedir?

Birun; saray hizmetlileri, Osmanlı sultanı ve ailesinin erişebileceği bir bölümdü.Bu bölüm, sarayın dış avlusu olarak kullanılabilen açık bir bölümdü.Sarayın önde gelen isimlerinin temiz hava almak için kullanmış oldukları bir alandı.

Osmanlı sarayları, çok parçalı yapılardan oluşuyor.Tüm parçalar çeşitli görevleri üstleniyor ve farklı amaçlarla kullanılıyordu.

TDK Tanımına Göre Birun Nedir?

Birun, Türk Dil Kurumu’nun yapmış olduğu açıklamaya göre Osmanlı sarayında Enderun ve harem dairesinin dışında kalan bölüm olarak tanımlanmaktadır.Bu bölüme sadece Osmanlı sultanı ve ailesinin girebilmesi büyük önem taşımaktadır.Tabii ki de bu kişilerle birlikte onlara hizmet edecek olan kişiler de birun bölümüne girebiliyordu.

Birun Ne İşe Yarar?

Bîrun, Osmanlı saray teşkilatında “dış saray” olarak adlandırılan ve önemli saray çalışanlarının bulunduğu yönetici bölümüdür.Bîrun bölümündeki görevliler arasında yeniçeriler, doktorlar, terziler, bekçiler mevcuttu.

Bîrun’a mensup diğer hizmet erbabından bahsetmek gerekirse;

Emîr-i alem, kapucular kethüdası, kapıcıbaşılar, Dîvân-ı Hümâyun çavuşları, şikâr ağaları, çaşnigîrbaşı, müteferrikalar, baltacılar, peykler, satırlar, solaklar, tabi u alem mehterleri, çadır mehterleri (mehterân-ı hayme), sakalar ve saraya mensup sanatkârlar, (ehl-i hiref) Bâb-ı Hümâyun, kapıcılar kethüdası, çavuşbaşı, mîrâhur (imrahor), bostancıbaşılar olarak sıralanabilir.

Bîrun bölümü idarî, askerî ve dinî olarak altı bölümden meydana gelmekteydi. Osmanlı Saraylarının bîrun bölümünde bulunanlar her gün evlerinden çalışmak için sarayda görevli oldukları bölüme gelirler ve çalışma saatleri bitince sarayın dışında bulunan evlerine dönerlerdi.Osmanlı sarayında bîrun bölümü tanzimatın ilanından sonra gücünü kaybetmiştir.